Yakın Tarih Üzerinden Gelecek Okumaları / Köşe Yazısı - Bilal AKGÜL

Bilal AKGÜL

Yakın Tarih Üzerinden Gelecek Okumaları
Yakın dönem cumhuriyet tarihi ile ilgili uzun bir zamandır “birinci elden” eserler okuma konusunda arzum vardı. Bugüne kadar elime geçen kitapların çoğunun bendeki açlığı gidermekten uzak olduğunu da belirtmek isterim.
Bir süre önce almama rağmen daha yeni okuma fırsatımın olduğu M. Ertuğrul Düzdağ ’ın hazırladığı Ali Ulvi Kurucu-Hatırlar isimli 4 ciltlik eserin, bu konudaki açlığımı gidermede ciddi bir katkısının olduğunu belirtmek isterim.
Cumhuriyet döneminin ilk yıllarından itibaren toplumun ve devletin dönüşüm sürecini, bizzat bu sürece tanıklık eden birisinin dilinden, birçok tanığın da katkısının olduğu, hele hele hatıra türünden kaleme alınması hakikaten takdire şayandır.
Mustafa Sabri Efendi’den Mehmed Akif’e, Zahidül Kevseri’den İhsan Efendi’ye, Osmanlı’nın son döneminde devlette ve toplumda aktör pozisyonunda olan şahsiyetlerin bu süreçteki tecrübeleri, tanıklıkları, değişim sürecindeki sancıların anlatıldığı eser bu boyutuyla ufuk açıcı bir özelliktedir. Eser, özellikle yakın döneme ideolojik kaygılarla yaklaşanların çarpıtmalarını, yersiz tevillerini, önyargılı yaklaşımlarını da boşa çıkaran bir özelliğe sahiptir kanaatimce.
Bu dönemin en çok dikkat çeken şahsiyetlerinden birisi de şüphesiz Mehmed Akif ‘tir. Milli mücadeleye canını dişine takıp katkıda bulunan, kâh cami kürsüsünden vaazlarıyla, kâh yazdığı şiirlerle halka moral veren, mücadeleye teşvik eden Mehmed Akif, savaş sonrası oluşan atmosferden ve baskılardan dolayı ülkeyi terk etmek durumunda kalır. Yokluk ve hastalıkların pençesinde kalan ömrünün önemli bir kısmını Mısır’da geçirir.
Akif’in bu dönemdeki ruh halini anlamak, dönemi, dönemin elit kesimlerinin gelecek tasavvurlarını, ideal toplum anlayışlarını anlama açısından önemlidir. Yine Akif’in bu dönemdeki ruh halini anlamak, yönetim mekanizmasının sahip olduğu rengin toplumsal dönüşüm çalışmaları üzerindeki belirleyici etkisini de ortaya koymaktadır. Kitap, nerede ise baştan sona birçok şahsiyet üzerinden yaşanan tecrübeleri aktarmakta, gelecek okumalarına, tasarılarına önemli bir alt yapı oluşturmaktadır.
Akif, Mısır’da olduğu sürede Osmanlı’nın son Şeyhülislam’ı Mustafa Sabri Efendi, oğlu İbrahim Sabri Efendi, İhsan Efendi (Ekmeleddin İhsanoğlu’nun babası) ile arası sıra görüşür, hem memleket hasreti giderirler hem de içine düştükleri durum hakkında hasbihal ederler.
Kendi aralarında yer yer ciddi tartışmaların olduğu bu buluşmalarda İhsan Efendi, Akif’le ilgili şunları söyler: ”(İbrahim) Sabri Efendi, Akif Bey’in şiirine, şairliğine hayrandı. Görüşü şudur: Türkiye şimdiki hale düşmeden önceki zamanlarda, Akif Bey, yandı yakıldı, ağladı, bizleri de ağlattı. Ama şimdi, millet daha fena hale düştüğü halde, sesini çıkarmıyordu… Ayrıca Sabri Efendi, muhalefet yaparken kendisine katılmadıkları için, Akif’e ve diğerlerine kırgındır.”
Yapılan bu eleştirilerle ilgili Mehmed Akif bir sohbetlerinde İbrahim Sabri Bey’e şunları söyler: ”İbrahim Bey, ben yalan söylemem; Allah’ım şahiddir… Yeminim olsun ki, mecalim kalmadı; kendimi toparlayamıyorum. Bu yapılanlar bana çok ağır geldi. Perişanlığımın derecesini size şöyle anlatayım: Secde-i sevihsiz namaz kılamaz oldum. Yahu namazda dalıp gidiyorum. Zihnim öyle perişan…”
Mehmed Akif, Ahmet Naim’in vefatı üzerine Mustafa Sabri Efendi’nin Ahmet Naim ve mücadelesi ile ilgili bir yazı yazmasını talep etmesi üzerine ise şunları ifade eder:” Efendi hazretleri, ben yazmak istediğim birçok şeyleri yazamadım. Naim Bey için hiç yazamam. Naim deyince, zaten içimde bir yanardağ tütüyor. Naim Beylerle başımıza neler geldi yahu! “Bize Neler Oldu?” diye bir piyes yazmak istedim, Asım gibi… Ama olmadı.”
Mısır’da hanedan mensuplarının yaşadıkları, yokluk içinde geçen hayatları, onlarca, belki yüzlerce ilim adamının yurt dışına çıkmak zorunda kalması, kalanların ise nasıl bir baskı ve takibata uğradıkları kitapta detaylı bir şekilde anlatılmaktadır.
İbni Haldun “geçmişler geleceğe, suyun suya benzemesinden daha çok benzer.” der. Son birkaç yıldır ülkemizin içine sokulmaya çalışıldığı cendereye yakın tarih okumaları ile daha sağlıklı bakılabileceği, ülkemizle ilgili bir gelecek inşasında bu okumaların hayati bir katkısının olacağını belirtmek isterim. Geçmiş yaşanmışlardan çıkarılacak dersler hem bugün alacağımız kararlarda ve göstereceğimiz duruşta hem de gelecek ile ilgili planlarımızda bizlere adeta yol haritası görevi görecektir.
Selam ve dua ile.
Kaynak: Üstad Ali Ulvi Kurucu, Hatıralar 2, Haz. M. Ertuğrul Düzdağ, Gonca Yayınevi-Med Kitap, Şubat 2018, İstanbul
Türkçe karakter kullanılmayan ve büyük harflerle yazılmış yorumlar onaylanmamaktadır.
- SELAHADDİN OLMA KENDİN OL14 Ekim 2024 Pazartesi 22:25
- SOYLU ÇINARLARIN GÖLGESİNDE SERİNLEMEK 13 Haziran 2024 Perşembe 08:46
- 2 Mart 2024 Cumartesi 21:41
- HIRS VE ÇEKEMEMEZLİK 'ADAMI İSTİKAMETTEN EDER'10 Şubat 2024 Cumartesi 19:07
- MUZAFFER ŞERİF’LE BİZDEN KOPARILAN HALKANIN PEŞİNDE7 Kasım 2023 Salı 23:52
- MODERN ZAMANLARDA İRADEYİ TERBİYE ETMEK29 Eylül 2023 Cuma 14:34
- İSTİKAMET NEREYE ?6 Eylül 2023 Çarşamba 20:04
- DİRİLTECEK BİR ETKİNLİK: TEKNOFEST4 Eylül 2023 Pazartesi 10:22
- İbrahim (as) kıssası ve Hayy Örneğinde Eğitim Ortamı ile İlgili Dersler15 Eylül 2020 Salı 09:54
- Medeniyet ve Ahlakın İnşasında Bilginin Rolü19 Ağustos 2020 Çarşamba 19:28
- Edeb Üzerine11 Ağustos 2020 Salı 22:29
- ADI VE SANI İLE HACI BERBER9 Ağustos 2020 Pazar 22:13
- Eğitim Üzerine Değerlendirmeler26 Temmuz 2020 Pazar 12:53
- NASIL BİR ÇIKIŞ YOLU? / Bilal AKGÜL20 Haziran 2020 Cumartesi 23:52
- Diriliş Akademi ve Hali Pür Melalimiz2 Mayıs 2020 Cumartesi 13:54
- Hakikatin Peşinde Bir Ömür: Ayşe Şasa3 Nisan 2020 Cuma 22:35
- Çıkış Yolu Üzerine Birkaç Not4 Şubat 2020 Salı 22:46
- Farukî ve Üniversite Eğitim Müfredatı Üzerine Birkaç Not2 Ocak 2020 Perşembe 22:42
- Kitap Medeniyetinin Eğitimi Kitaba Dayalıdır17 Kasım 2019 Pazar 09:05
- Ebu Bekir er-Razi’ye Göre Ruh Sağlığını Etkileyen Faktörler9 Ekim 2019 Çarşamba 22:34
- Stockholm Sendromu Üzerine 27 Mayıs 2019 Pazartesi 17:32
- Yakın Tarih Üzerinden Gelecek Okumaları 19 Mayıs 2019 Pazar 12:58
- Arkadaşlıktaki Saadet Üzerine15 Mayıs 2019 Çarşamba 08:20
- Bütünden Koparılan Gerçek ya da Derede Boğulmak28 Mart 2019 Perşembe 07:58
- Kazanan Ümmet Oldu29 Haziran 2018 Cuma 21:47
- Sümeyye Sultan YıldırımÖZGÜRLÜĞÜMÜZE
- Akif Akman “HİÇ ŞÜPHESİZ BATIL SÜREKLİ YOK OLUCUDUR”
- Tuana Gümüş KAYBOLMUŞ GENÇLERE
- BAŞYAZIELEKLERDEN ELENECEKSİN
- Bilal AKGÜLSELAHADDİN OLMA KENDİN OL
- Sarenur Çelik BATAKLIĞA BATIRAN MECRALAR
- Firdevs Berfin AkgülSİYONİZM VE KÖKENİ
- Zehra AkgülYAŞAYAN ÖLÜLER VAR MIDIR ACABA?
- Rabia Tuana BakırcıOKUYUP VARIYORUM
- ANCUZÎSOFİ AHMET'İN KULAKLARI ÇINLASIN
- Melek BellibaşDÜNDEN BUGÜNE FİLİSTİN VE BOYKOT
- Evin KayaKALEMİ KAMBURLAŞAN ŞAİR: AHMET SEZAİ KARAKOÇ
- Zeynep KarakurtMÜSLÜMANLARIN DNA'SI: DİRİLİŞ NESLİNİN AMENTÜSÜ
- Muhammed PolatASILLARIN ASLINA DÖNÜŞ:DİRİLİŞ
- Bilal KarakurtBİZE HEYECANLI ADAM LAZIM
- Nazlı ŞahinMEVZU FİLİSTİN Mİ YOKSA KAHRAMAN OLMAK MI?
- Ayşe Zehra HanDEVRİMCİ BİR MEKTEP: NECİP FAZIL KISAKÜREK
- Betül ÜlküANTİBİYOTİKLER
- MOLLA NÛRANİBİR İSLAMCI'NIN GAZETELERLE İMTİHANI
- Harun KaraaslanoğluBUZ DAĞININ ŞAİRİ: CAHİT ZARİFOĞLU
- Tuana GümüşMÜSLÜMANCA (KÖKLÜ) DEĞİŞİKLİK
- EDİTÖREDİTÖR'DEN
- Sümeyye Sultan YıldırımMÜSLÜMAN GENÇ KIZLARA KİTABI TAHLİLİ
- Salih ESKİTAŞAYNI DÜNYADA YAŞAMAK
- Furkan KayanGazali'nin Ahlâk ve Eğitim Anlayışı
- Ömer Faruk KaplanToplumun Dinamikleri
- GERÇEK EDİTÖRİMTİHAN MI DEDİNİZ?!
İMSAK | GÜNEŞ | ÖĞLE | İKİNDİ | AKŞAM | YATSI |
04:22 | 05:44 | 11:45 | 14:58 | 17:34 | 18:49 |